Als wij het vandaag de dag over de liefde hebben, of als wij het hebben over het houden van iets of iemand, dan gebruiken wij vrijwel altijd dezelfde woorden, namelijk ‘houden van’ en ‘liefhebben’.
Ik hou van mijn vrouw, van mijn kinderen en kleinkinderen, of ik heb hen lief.
Ik hou van mijn ouders en overige familieleden. Ook hen heb ik lief.
Ik hou van jullie, mijn broers en zussen in Christus. Ik heb jullie lief.
Ik hou van Jezus Christus, de God van de Bijbel, en zoals de Bijbel mij opdraagt tracht ik God lief te hebben met heel mijn hart, ziel, kracht en verstand.
En, ik hou van lekker eten, Duitse auto’s, Apple spullen, en van het vette strakke bas geluid dat uit m’n subwoofer komt. Ik ben een liefhebber van deze dingen.
Toon volledige notitiesTegenwoordig houden wij van veel verschillende dingen, oftewel wij hebben verschillende dingen lief.
Op FaceBook kan je zelfs je liefde voor iets dat gepost wordt uiten, door met een hartje daarop respons te geven.
Maar, hoe zit dat nu? Wat is het verschil tussen mijn liefde voor mijn vrouw versus mijn liefde voor Duitse auto’s? Ik gebruik hetzelfde woord om beide te omschrijven, maar de waarde dat ik aan mijn vrouw hecht is totaal anders dan de waarde dat ik aan een Duitse auto hecht, dat ik overigens niet kan veroorloven.
Voor alle duidelijkheid, ik geloof niet in buitenaardse wezens, maar stel dat een buitenaards wezen op aarde zou landen. En stel dat het de hedendaagse mens observeert, en aan de hand van de dingen die ik genoemd heb concludeert dat mensen veel verschillende dingen liefhebben.
Wat nu als dit buitenaards wezen aan ons zou vragen wat de ware betekenis van liefde is?
Ik denk dat het voor de meesten van ons best wel lastig zou kunnen zijn om een goed antwoord te kunnen geven.
Want, ja wij houden van zoveel uiteenlopende dingen. Ik houd bijvoorbeeld van Marnie en ik houd ook van een geweldige meme die ik voorbij zie komen op social media.
Dus, met zoveel verschillende gradaties van liefhebben, hoe leg je liefde uit? Gelukkig helpt de Bijbel ons in het beschrijven van de liefde. Als eerste 1 Korinthe 13.
1 Korinthe 13:4-8a – “4De liefde is geduldig, zij is vriendelijk, de liefde is niet jaloers, de liefde pronkt niet, zij doet niet gewichtig, 5zij handelt niet ongepast, zij zoekt niet haar eigen belang, zij laat zich niet kwaad maken en rekent het kwade niet aan. 6De liefde verblijdt zich niet over de ongerechtigheid, maar verheugt zich over de waarheid, 7alles verdraagt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles verduurt zij. 8De liefde vergaat nooit.” (HSV en Willibrord 2012)
Stel dat dit de ware betekenis is van de liefde en dat deze liefde nooit vergaat. Denk nu even aan de persoon waar jij het meest van houdt.
Komt jouw liefde voor hem/haar overeen met de eigenschappen van de liefde zoals deze omschreven staan in dit Schriftgedeelte?
Zo ja, dan wil ik jou graag ontmoeten. Zo nee, dan is er òf iets mis met deze definitie, òf er is iets mis met jouw opvatting van wat liefde daadwerkelijk is.
Laten we ervan uitgaan dat de Bijbel de liefde juist omschrijft en dat de Bijbelse liefde het ideaal is. Dit betekent dan dat waar wij niet liefhebben zoals het in de Bijbel omschreven staat, wij liefhebben op een ander niveau.
Maar als er maar één woord voor liefde is, hoe maken wij onderscheid tussen het ideaal en de minderwaardige vormen van liefde?
Dit is waar de Bijbel ons zal helpen om de liefde, het ideaal te kunnen definiëren, en ons ook zal laten zien op welk niveau, oftewel hoe wij in de praktijk liefhebben en hoe wij daarin onderscheid kunnen maken.
Nu moet ik eerlijk bekennen dat de liefde dat in 1 Korinthe 13 omschreven wordt een volmaakt en onvoorwaardelijke liefde is. Dit is hoe de God van de Bijbel van de mens houdt. Het is bovennatuurlijk, het is van een hemels kwaliteit en geen van ons is ertoe in staat om op dit niveau lief te hebben.
Daarom is het handig dat de Bijbel ons leert dat er ook andere vormen, andere niveaus van liefde bestaan.
In de tijd dat het Nieuw Testament van de Bijbel geschreven werd kende de Griekse taal vier verschillende woorden voor liefde. Het eerste woord waar we naar gaan kijken is agape, en dat is de ultieme vorm van liefde, het ideaal zoals het in 1 Korinthe 13 beschreven staat.
1 Johannes 4:7-8 – “7Geliefden (agapetos), laten wij elkaar liefhebben (agapao), want de liefde (agape) is uit God; en ieder die liefheeft (agapao), is uit God geboren en kent God. 8Wie niet liefheeft (agapao), kent God niet, want God is liefde (agape).”
De woorden die hier staan; geliefden, liefhebben, liefheeft en liefde zijn vormen van agape, wat wij in 1 Korinthe 13 hebben gelezen.
Dit betekent dus dat de geliefden aan wie Johannes schrijft geliefd zijn zoals beschreven in 1 Korinthe 13. Dit zijn trouwens wedergeboren Christenen, navolgers van Jezus Christus.
Dit betekent ook dat deze geliefden anderen moeten liefhebben met de liefde dat beschreven is in 1 Korinthe 13.
En de reden dat de navolger van Jezus Christus geliefd is en lief moet hebben zoals het beschreven is in 1 Korinthe 13, is dat God Zelf, liefde is.
De Bijbel verklaart in dit Schriftgedeelte op een onmiskenbare manier dat de God van de Bijbel, de Schepper van hemel en aarde, liefde is.
Er staat niet dat God liefdevol, liefhebbend, of een liefhebber is. Nee, God is liefde.
‘Gods hele wezen is liefde. Wat Hij doet of laat, is uiting van Zijn liefde. Dat geldt voor Zijn scheppend handelen, Zijn regeren en onderhouden van al wat is, maar ook voor Zijn oordeel.’ (CvB)
Nogmaals, het Grieks woord dat hier vertaald wordt in liefde is het woord agape. Agape beschrijft de ultieme liefde, Gods bovennatuurlijk onvoorwaardelijke liefde. God is agape.
Agape is geen emotie, het is geen gevoel, het gaat om een bewuste keus om iemand onvoorwaardelijk lief te hebben, of hij/zij het nu verdient of niet.
Agape staat los van degene aan wie het gegeven wordt. M.a.w. het wordt niet slechts gegeven aan degenen die zo makkelijk lief te hebben zijn.
Integendeel verwoordt de apostel Paulus het erg mooi:
Romeinen 5:8 – “God echter bevestigt Zijn liefde voor ons daarin dat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren.”
God bewees Zijn agape liefde aan mij toen Jezus Christus in mijn plaats, voor mijn zonden aan het kruis gestorven is. En dit toen ik nog tegen God aan het schoppen was, toen ik nog niets met God te maken wilde hebben, toen ik nog mijn eigen opvattingen over God en de Bijbel had, die overigens totaal verkeerd waren.
Door mijn zonden en door mijn opstandigheid naar God toe was ik verre van liefelijk en toch heeft God Zijn eniggeboren Zoon gegeven opdat ik niet verloren ga, maar het eeuwig leven heb.
Even verder op in Romeinen 5:10 staat dat wij met God verzoend werden door Jezus’ dood aan het kruis, toen wij nog vijanden van God waren.
Dit soort liefde is bovennatuurlijk, het is goddelijk, het is hemels en daarom is het niet mogelijk voor zondig mens van vlees en bloed om op dit niveau lief te hebben. Althans niet zonder Gods interventie. Hier kom ik straks op terug.
Zondig mens is wél in staat om op andere manieren lief te hebben, op andere niveaus lief te hebben. Alleen is deze vorm of dit niveau van liefhebben helaas niet onvoorwaardelijk, niet volmaakt. Waar bijvoorbeeld de agape liefde nooit vergaat, is de menselijke liefde altijd beperkt.
De oud Griekse taal kende vier woorden voor liefde. De eerste hebben we reeds gehad en dat was agape; Gods liefde.
De tweede, dat niet in de Bijbel voorkomt is eros waar het Nederlands woord erotiek van is afgeleid. Dit omschrijft een fysieke, seksuele lustvolle vorm van ‘liefde’. Het omschrijft ook de seksuele opwinding dat men ervaart wanneer mensen zich fysiek tot elkaar aangetrokken voelen. Ik noem dit vaak de Barry White of de MTV-liefde, want als het slechts om eros draait dan gaat het puur om egoïstisch seksueel genot.
De derde vorm van liefde is phileo. Dit soort liefde zie je tussen beste vrienden, zoals een David en Jonathan in de Bijbel. Het spreekt van een diepe emotionele band waarin men warme, niet seksuele gevoelens voor elkaar hebben. De naam van de stad Philadelphia, wat in de V.S. de stad van broederliefde genoemd wordt is afgeleid van het woord phileo.
De vierde vorm van liefde is storge. Dit niveau van liefde komt voor in de familie, tussen man en vrouw, tussen ouders en kinderen, tussen broers en zussen. Zoals phileo, spreekt dit soort liefde ook van een diepe emotionele band. Maar het gaat verder dan phileo omdat de bloedverwantschap men anders bindt; er is meer toewijding en meer verplichting verbonden aan storge.
Enige uitzonderingen daargelaten is eenieder van ons zonder Gods hulp, zonder Gods interventie in staat om op deze drie verschillende niveaus lief te hebben!
Maar, wat gebeurt er met de zogenaamde liefde eros in een one-night-stand? De een heeft de ander gebruikt, of ze hebben elkaar gebruikt en in de ochtend willen ze van elkaar af. Vaak zien ze elkaar nooit meer. Puur egoïstisch!
Waar de agape liefde nooit vergaat, is de eros toch wel altijd van korte duur.
Wat gebeurt er met de phileo liefde tussen vrienden die al 10, 20, 30, 50 jaar beste vrienden zijn wanneer ruzie hen uit elkaar drijft? In het beste geval zien en spreken ze elkaar nooit meer, maar soms gaat de haat en bitterheid zo ver dat de een zelfs het leven van de ander ruïneert of nog erger.
Waar de agape liefde nooit vergaat, kent de phileo liefde toch haar grenzen.
Wat gebeurt er met de storge liefde tussen man en vrouw wanneer de een geen liefde meer voelt voor de ander? Of wanneer er ‘onoverkomelijke verschillen’ ontstaan in het huwelijk? Het echtscheidingspercentage liegt er niet om!
Of wat gebeurt er met de storge liefde tussen ouders en kinderen of broers en zussen wanneer er familieruzies ontstaan. Ik ken mensen die tientallen jaren geen contact meer hebben met hun ouders of met hun kinderen of met hun broers of zussen.
Waar de agape liefde nooit vergaat, is ook de storge liefde beperkt.
Alle drie vormen van liefde die ik net genoemd heb zijn voorwaardelijk en men kan het liefdescontract op elk moment openbreken; men kan er op elk moment uitstappen.
Maar agape is totaal anders. Het is een onvoorwaardelijk, zelf verloochenende liefde dat uitgaat van de ander. Agape is bindend. Agape kiest bewust voor de ander en het manifesteert zich in wat het voor de ander doet. Agape is actief!
NOTE: Nog even een kanttekening. In het Christelijk huwelijk waar agape liefde de boventoon voert is een gezonde dosis van eros liefde onmisbaar. De man hoort zijn vrouw seksueel te begeren en andersom ook. Het mag nooit zo zijn zoals het in de wereld eraan toe gaat waar men zegt dat je buiten honger moet krijgen, maar thuis moet eten.
Dus, als het fictieve buitenaards wezen ons zou vragen wat liefde is, dan zouden wij hoogstwaarschijnlijk vanuit ons eigen vermogen om lief te hebben de vraag gaan beantwoorden.
De een zou de vraag beantwoorden met de nadruk op eros, de ander met de nadruk op phileo en weer een ander met de nadruk op storge, of wellicht een combinatie van.
Maar wat nu als dit buitenaards wezen ondertussen een wedergeboren Christen is tegengekomen en deze Christen heeft de liefde uitgelegd aan de hand van de Bijbel, aan de hand van 1 Korinthe 13 en aan de hand van 1 Johannes 4:7-8?
Wat als dit buitenaards wezen dit goddelijk niveau van liefde als waarheid heeft aanvaard en wanneer hij aan jou vraagt wat liefde is, jij met je eros, phileo of storge definitie van de liefde aankomt? Dan zou dit buitenaards wezen toch wel wat vragen voor je hebben.
Dus, hoe kan een vergankelijk mens van vlees en bloed, die slechts in staat is om lief te hebben op het niveau van eros, phileo en storge, alsnog liefhebben op het goddelijk niveau van agape? Dat is vrij eenvoudig, want God heeft het ons mogelijk gemaakt, God geeft ons wat daarvoor nodig is. Wij hoeven het alleen toe te eigenen.
1 Johannes 4:7 – “7Geliefden, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde is uit God; en ieder die liefheeft, is uit God geboren en kent God.”
Hier kenmerkt Johannes de mens dat in staat is om op goddelijk niveau lief te kunnen hebben. Als de liefde uit God is, oftewel, als God de oorsprong van liefde is, dan is het logisch dat wanneer iemand die uit God geboren is en die God echt kent ook zal liefhebben zoals God liefheeft.
Het liefhebben van je broers en zussen in Christus is dus niet alleen een gebod van God, het is tegelijk ook hét bewijs dat je een echte wedergeboren oftewel uit God geboren Christen bent.
Het is dus door verbonden te zijn met God door geloof in Jezus Christus dat de mens in staat wordt gesteld om op het goddelijk niveau van agape lief te kunnen hebben.
1 Johannes 4:8-10 – “8Wie niet liefheeft, kent God niet, want God is liefde. 9Hierin is de liefde, de agape van God aan ons geopenbaard, dat God Zijn eniggeboren Zoon in de wereld gezonden heeft, opdat wij zouden leven door Hem. 10Hierin is de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons heeft liefgehad en Zijn Zoon zond als verzoening voor onze zonden.”
In deze verzen zien wij dat Gods liefde voor jou en mij niet egoïstisch of voorwaardelijk is. Gods liefde voor jou en mij werd gegeven opdat wij zouden leven door Jezus Christus. Leven om lief te hebben zoals God liefheeft.
Jezus zei in Johannes 10:10 – “Ik ben gekomen om te zorgen dat zij leven hebben, leven in overvloed.” (GNB96)
Dit spreekt van het eeuwig leven in de toekomst en ook de eeuwige, oftewel de bovennatuurlijke kwaliteit van het leven hier op aarde.
Wij die het leven en overvloed van Jezus Christus hebben geproefd willen absoluut niet terug naar de dode toestand van het ongeloof. Wij hebben leven!
Gods liefde werd voor jou en mij gegeven als verzoening voor onze zonden.
Het enige dat tussen God en de mens in staat, waaraan de mens zelf niets kan doen is de zonde. De zonde scheidt de mens van God, maar door Zijn dood aan het kruis en Zijn opstanding uit de dood heeft Jezus onze zonden geheel weggedaan.
Psalm 103:12 – “Hij neemt de zonden van ons weg en werpt ze ver van ons, zover als het oosten is van het westen.” (GNB96)
1 Korinthe 15:3 – “…Christus is gestorven voor onze zonden, overeenkomstig de Schriften.”
Gods agape liefde voor jou en mij is het ultieme! God heeft het meest dierbare opgeofferd voor jou en mij terwijl wij niets met God te maken wilde hebben, of terwijl wij zelf invulling geven aan wie wij denken dat God is en hoe Hij hoort te zijn en te handelen.
Gods liefde heeft toegestaan dat Jezus de heerlijkheid van de hemel verliet om een kwetsbaar mens te worden.
Gods liefde heeft toegestaan dat Jezus overal oppositie tegenkwam terwijl Hij alleen maar Gods liefde toonde, de echte waarheid bracht en het goede deed.
Gods liefde heeft toegestaan dat Jezus door Zijn vijanden gemarteld werd, Zijn baard uitgerukt, Zijn gezicht met vuisten geslagen, Zijn rug helemaal aan flarden gescheurd door de zweepslagen, Zijn handen en voeten doorboord door dikke spijkers.
Gods liefde heeft toegestaan dat Jezus, die voor 100% onschuldig was, de zonde en de schuld van de gehele mensheid, dus ook van jou en mij op zich nam.
Gods liefde heeft toegestaan dat de volmaakte mens Jezus, die zich nergens schuldig aan maakte een moordenaar werd, een verkrachter, een pedofiel, een crimineel, een leugenaar, trots en hoogmoedig, vijandig, toornig, niet vergevend, rancuneus, enz.
En deze onschuldige Jezus, die alle zonde van de mensheid droeg riep op een gegeven moment aan het kruis uit; ‘Mijn God, Mijn God, waarom hebt U Mij verlaten?’ oftewel, ‘Papa, Papa, waar bent u, ik heb u juist nu zo hard nodig; waarom hebt u mij in de steek gelaten?’
Op het moment dat Jezus al onze zonden droeg kon God de Vader niets met Jezus te maken hebben. Zoals de zonde de mens van God scheidt, scheidde de zonde ook Jezus van God.
Dit heeft God en Jezus gedaan zodat jij en ik verzoend kunnen worden met God, zodat jij en ik leven en overvloed kunnen hebben, zodat jij en ik de zekerheid van het eeuwig leven in de heerlijkheid zullen hebben. Zodat wij nu lief kunnen hebben zoals God liefheeft.
Dit is hoe God ons liefheeft, dit is de uiting van agape!
Als je twijfelt aan de liefde van God, als je twijfelt of God toch wel echt van je houdt of kan houden, dan verwijst God jou naar het kruis. Want aan het kruis heeft God Zijn agape liefde aan jou betoond.
1 Johannes 4:11 – “11Geliefden, als God ons zo liefhad, moeten ook wij elkaar liefhebben.”
Neem even een moment om om je heen te kijken. Zoals God ons liefheeft, zoals God Zichzelf verloochend heeft om ons lief te hebben, zo hoor jij je broers en zussen in Christus lief te hebben. Sterker nog, Jezus beveelt ons om zelfs onze vijanden op deze manier lief te hebben. Hoe ziet dat er praktisch uit, vraag je? Laten we nog een keer kijken naar 1 Korinthe 13:
1 Korinthe 13:4-8a – “4De liefde is geduldig, zij is vriendelijk, de liefde is niet jaloers, de liefde pronkt niet, zij doet niet gewichtig, 5zij handelt niet ongepast, zij zoekt niet haar eigen belang, zij laat zich niet kwaad maken en rekent het kwade niet aan. SLIDE 14 6De liefde verblijdt zich niet over de ongerechtigheid, maar verheugt zich over de waarheid, 7alles verdraagt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles verduurt zij. 8De liefde vergaat nooit.” (HSV en Willibrord 2012)