Gods commentaar op de kruisiging van Jezus
Mattheüs 27:32-56
Stel dat bij de kruisiging van Jezus Christus, God de Vader hoofdcorrespondent op locatie zou zijn geweest; wat zou Hij te melden hebben? Wat voor commentaar zou God ons geven? Nu, gelukkig hoeven wij niet te gissen, want God heeft ervoor gezorgd dat Zijn commentaar m.b.t. de kruisiging van Jezus door de Evangelist Mattheüs voor ons is vastgelegd. Vanmorgen gaan we kijken naar de kruisiging van Jezus en wat er allemaal rondom de kruisiging gebeurt. We zullen in het verslag van Mattheüs lezen wat God Zelf hierover te zeggen heeft. Mattheüs 27:32-56
Kort hiervoor werd Jezus door Judas verraden, Hij was de hele nacht op geweest, Hij werd gearresteerd, Hij werd door Zijn discipelen verlaten, Hij werd door Petrus verloochend, Hij werd vals beschuldigd, Hij werd met stokken geslagen, Hij werd geblinddoekt met vuisten geslagen, Hij werd bespuwd, Hij werd continu vernederd en bespot, Hij werd gegeseld waardoor Zijn hele achterkant aan flarden openlag, en nu moet Jezus, volkomen onterecht, de meest verschrikkelijk en onmenselijke executie ondergaan.
Vers 32 – “32Toen zij op weg gingen, troffen zij een man uit Cyrene aan, van wie de naam Simon was; die dwongen zij om Zijn kruis te dragen.”
De Romeinse soldaten dwongen degenen die gekruisigd zouden worden om zelf de dwarsbalk van het kruis te dragen naar de plaats van executie.
Volgens Johannes 19 droeg Jezus deze dwarsbalk ook zelf, maar omdat Jezus op een gegeven moment, hoogstwaarschijnlijk wegens de marteling en de slapeloze nacht, te zwak werd om het zelf verder te dragen, dwongen de soldaten een zekere Simon uit Cyrene het voor Jezus te dragen.
Deze Simon was een Jood uit Cyrene, wat vandaag de dag Libië is. Hij was in Jeruzalem om het Paasfeest te vieren.
Behalve dat Markus 15 zegt dat Simon de vader van Alexander en Rufus is, weten wij verder niets van deze man.
Dat Markus Alexander en Rufus noemt geeft aan dat zij hoogstwaarschijnlijk bekeerden waren. Hoe dan ook, zij waren in ieder geval bekend bij zijn lezers.
En alhoewel hij gedwongen werd om de kruisbalk voor Jezus te dragen, denk ik dat deze Simon achteraf wel heel erg onder de indruk was dat hij dit voor Jezus mocht doen.
Ik kan me voorstellen dat Simon de rest van z’n leven zoiets had van: ‘Wauw, ik heb de dwarsbalk van Jezus gedragen. Ik heb letterlijk bijgedragen aan Zijn kruisiging!’
Het dragen van je kruis naar de plaats van executie is een enkele reis; je komt er niet levend van terug.
Dit is precies was Jezus voor ogen had toen Hij zei: “Wie Mij wil volgen, moet zichzelf vergeten, zijn kruis dragen en Mijn weg gaan.” (Markus 8:34 – GNB)
Dit is natuurlijk geen populaire boodschap, want waar dit op neer komt is dat als je een christen wil zijn, wat betekent ‘als Christus zijn’, dan moet je jezelf verloochenen en aan jezelf sterven. Jouw ‘eigen-ik’ moet sterven!
Jezus is hierin ons ultiem voorbeeld omdat Hij het tot het uiterste heeft vervuld; wat wij vanmorgen dan ook zullen zien.
Vers 33-34 – “33En gekomen bij de plaats die Golgotha genoemd wordt, wat Schedelplaats betekent, 34gaven zij Hem wijn vermengd met gal te drinken; maar toen Hij die geproefd had, wilde Hij die niet drinken.”
De naam Golgotha is Aramees. Wij krijgen dezelfde naam Calvarie van het Latijns ‘calva’, wat schedel betekent.
De naam van onze kerk, Calvary Chapel (calvarie kapel) zou dus ook Golgotha Kapel genoemd kunnen worden, of zelfs Schedel Kapel.
Maar goed, Golgotha is dus de plaats waar Jezus Christus gekruisigd werd.
Alhoewel verschillende liederen en afbeeldingen ons laat denken dat Jezus bovenop een heuvel werd gekruisigd, werd Hij hoogstwaarschijnlijk net buiten de stadsmuur langs de weg gekruisigd, waar iedereen het kon zien.
Eenmaal op de plaats gekomen gaven zij Jezus wijn vermengd met gal te drinken.
Over wat dit precies was en waarom het aan Jezus werd gegeven zijn de meningen verdeeld.
Wat gebruikelijk was en waar ik mij persoonlijk aan houd is dat dit mengsel bedoeld was om de gevangene te verdoven zodat, 1) men hem makkelijker kon kruisigen en 2) de gevangene toch een vorm van verdoving kreeg.
Als dat inderdaad zo is, dan zien wij dat Jezus dit heeft geweigerd omdat Hij niet verdoofd wilde zijn. Jezus wilde elk moment van Zijn kruisiging en van onze redding volkomen bewust meemaken.
Vers 35– “35Nadat zij Hem gekruisigd hadden, verdeelden zij Zijn kleren door het lot te werpen, opdat vervuld zou worden wat gezegd is door de profeet: Ze hebben Mijn kleren onder elkaar verdeeld en om Mijn kleding hebben ze het lot geworpen.”
Wat mij in dit vers vooral opvalt is dat Mattheüs slechts vijf woorden besteed aan de daadwerkelijke kruisiging: “Nadat zij Hem gekruisigd hadden. . .”
Mattheüs’ lezers in die tijd wisten wat zo’n kruisiging inhield dus het was niet per se nodig om alle details vast te leggen.
Trouwens alle vier Evangeliën zeggen het op deze summiere wijze.
Persoonlijk geloof ik dat alle vier Evangelie schrijvers de kruisiging op deze summiere wijze hebben vastgelegd omdat onze redding niet afhangt van hoe veel Jezus geleden heeft.
Onze redding van de zonde en de dood hangt af van de daadwerkelijke dood van Jezus Christus en niets anders.
1 Petrus 3:18 – “Ook Christus heeft geleden. Hij werd gedood als een mens op aarde. Maar God maakte hem weer levend, en gaf hem de macht van de heilige Geest. Christus was onschuldig, maar hij is gestorven om jullie te bevrijden van jullie zonden. Zijn dood heeft jullie voor altijd bij God gebracht.”
In dit vers zien wij dat Jezus letterlijk alles kwijtgeraakt is, Zelfs zijn kleding heeft Hij verloren.
Vers 36-37 – “36En zij gingen zitten om Hem daar te bewaken. 37En zij brachten boven Zijn hoofd een opschrift aan met de beschuldiging tegen Hem: DIT IS JEZUS, DE KONING VAN DE JODEN.”
De Romeinse soldaten moesten Jezus bewaken in de zin dat niemand Jezus van het kruis af zou nemen, want dit gebeurde weleens. . .
Om aan iedereen bekend te maken wat de misdaad was waar een misdadiger voor gekruisigd werd, werd er een bord waarop de beschuldiging stond, boven het hoofd geplaatst.
Boven het hoofd van Jezus stond: “DIT IS JEZUS, DE KONING VAN DE JODEN.”
Volgens Johannes 19:19 was dit geschreven in het Hebreeuws, Grieks en Latijn.
Johannes 19:21-22 – “21De overpriesters van de Joden dan zeiden tegen Pilatus: Schrijf niet: De Koning van de Joden, maar dat Hij gezegd heeft: Ik ben de Koning van de Joden. 22 Pilatus antwoordde: Wat ik geschreven heb, heb ik geschreven.”
Zonder dat hij het zelf wist bevestigd Pilatus hiermee dat Jezus inderdaad de Koning van de Joden is.
Vers 38– “38Toen werden met Hem twee misdadigers gekruisigd, een aan Zijn rechter-, en een aan Zijn linkerzijde.”
Op de planning van die dag stond dat er drie misdadigers gekruisigd zouden worden. Deze twee en Barabbas, een moordenaar.
Lukas 23:19 en 25 zeggen dat deze Barabbas in de gevangenis zat omdat hij een oproer in de stad heeft veroorzaakt én om moord.
Hij was waarschijnlijk een verzetsstrijder die tegen de bezetting van Rome streed en terwijl hij betrokken was in een oproer heeft hij iemand gedood.
Dit verdiende de doodstraf aan het kruis.
Maar omdat de Joden Barabbas hadden gekozen om door Pilatus vrijgelaten te worden heeft Barabbas de dood ontsnapt.
Jezus is dus als de derde man op deze dag gekruisigd. Jezus is in de plaats van Barabbas aan het kruis gestorven.
Hoe oneerlijk en hoe erg dit ook is, is Jezus uiteindelijk ook in mijn plaats, in jouw plaats aan het kruis gestorven.
Vers 39-44 – “39En de voorbijgangers lasterden Hem, schudden hun hoofd, 40en zeiden: U Die de tempel afbreekt en in drie dagen opbouwt, verlos Uzelf. Als U de Zoon van God bent, kom dan van het kruis af! 41En evenzo spotten ook de overpriesters, samen met de Schriftgeleerden en de oudsten en de Farizeeën, en zij zeiden: 42Anderen heeft Hij verlost, Zichzelf kan Hij niet verlossen. Als Hij de Koning van Israël is, laat Hij nu van het kruis afkomen en wij zullen Hem geloven. 43Hij heeft op God vertrouwd; laat Die Hem nu verlossen als Hij Hem welgezind is, want Hij heeft gezegd: Ik ben Gods Zoon. 44Hetzelfde verweten Hem ook de misdadigers die met Hem gekruisigd waren.”
Een van dingen die heel duidelijk naar voren komt rondom het verraden van Jezus, rondom de valse beschuldigingen tegen Jezus, rondom de marteling en de kruisiging van Jezus is hoe vals en hoe kwaad en hoe verdorven de mens is.
Alsof alles dat Jezus aangedaan werd nog niet wreed genoeg was, wordt Hij, terwijl Hij aan het kruis hangt, gelasterd, beschimpt, bespot en verweten.
Maar, wie en wat hier daadwerkelijk achter schuilt is satan! Hij wilde Jezus vanaf het begin al vernietigen.
Het begon met Herodes, die Jezus als baby wilde doden. Hij vermoorde alle alle jongetjes in en om Bethlehem heen, van twee jaar oud en daaronder, hopende dat Jezus daartussen zat.
Vervolgens, direct na de doop met de Heilige Geest werd Jezus door de satan voor veertig dagen verzocht. En dan staat er in Lukas 4:13:
Lukas 4:13 – “En toen de duivel elke verzoeking beëindigd had, verliet hij Hem tot een bepaalde, oftewel een bestemde tijd.”
Die bestemde tijd zou later nog komen. . .
We zien dat satan Judas heeft gebruikt om Jezus om te brengen.
Lukas 22:1-4 – “1Het Feest nu van de ongezuurde broden, dat Pascha heet, was nabij. 2En de overpriesters en de Schriftgeleerden zochten naar een manier om Hem om te brengen, want zij waren bevreesd voor het volk. 3Toen voer de satan in Judas, die de bijnaam Iskariot had, die bij het getal van de twaalf behoorde. 4En hij ging weg en sprak met de overpriesters en bevelhebbers van de tempelwacht hoe hij Hem aan hen zou overleveren.”
Ook zien wij dat satan achter de arrestatie van Jezus zat. Toen de soldaten Jezus grepen zei Jezus tegen de religieuze leiders in Lukas 22:53:
Lukas 22:53 – “Dagelijks zat ik bij u in de tempel en toen hebt u geen vinger naar mij uitgestoken. Maar dit is uw uur, het uur van de macht van de duisternis, oftewel de macht van satan.” (GNB)
Ook hier zien wij dat satan hier achter de schermen aan het werk was.
Tot slot zien wij dat satan uiteindelijk ook degene was die Jezus aan het kruis bespotte:
“40bAls U de Zoon van God bent, kom dan van het kruis af! 41En evenzo spotten ook de overpriesters, samen met de Schriftgeleerden en de oudsten en de Farizeeën, en zij zeiden: 42Anderen heeft Hij verlost, Zichzelf kan Hij niet verlossen. Als Hij de Koning van Israël is, laat Hij nu van het kruis afkomen en wij zullen Hem geloven. 43Hij heeft op God vertrouwd; laat Die Hem nu verlossen als Hij Hem welgezind is, want Hij heeft gezegd: Ik ben Gods Zoon.”
Het feit dat Jezus aan het kruis bleef en aan het kruis stierf was juist het bewijs dat Hij daadwerkelijk de Zoon van God is.
En terwijl dit allemaal gaande is bidt Jezus voor degenen die Hem dit aan doen:
Lukas 23:34 – “Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen.”
Vers 45 – “45En vanaf het zesde uur kwam er duisternis over heel de aarde, tot het negende uur toe.”
Van 12:00 uur tot 15:00 uur ’s middags werd het ineens pikdonker. Drie uur lang was het donker!
In het Oude Testament heeft dit soort duisternis altijd te maken met Gods toorn, met Gods oordeel. Wanneer de profeet Amos profeteert over de dag van Gods oordeel over Israël zegt hij dit:
Amos 8:9 – “Op die dag zal het gebeuren, spreekt de Heere HEERE, dat Ik de zon midden op de dag zal laten ondergaan; op klaarlichte dag zal Ik het land duister maken.”
Over de komst van de Dag des Heere zegt de profeet Joël dit:
Joël 2:31a – “De zon zal veranderd worden in duisternis…”
Over hetzelfde zegt Jezus dit:
Mattheüs 24:29 – “En meteen na de verdrukking van die dagen zal de zon verduisterd worden en de maan zal zijn schijnsel niet geven en de sterren zullen van de hemel vallen en de krachten van de hemelen zullen heftig bewogen worden.”
Door middel van de duisternis dat God Zelf veroorzaakt, spreekt God tot ons over het feit dat Hij gedurende deze drie uren Zijn toorn, Zijn oordeel uitstort over Jezus, Die de zonde van de mensheid op Zich nam.
Dus het eerste stukje commentaar dat God Zelf aan ons geeft is dat Hij hier de zonde aan het kruis oordeelt. Zo erg is onze zonde dat God op zo’n radicale wijze er mee moet afrekenen
Vers 46– “46Ongeveer op het negende uur (15:00 uur) riep Jezus met een luide stem: Eli, Eli, lama sabachtani? Dat betekent: Mijn God, Mijn God, waarom hebt U Mij verlaten?”
Drie uur nadat het donker is geworden schreeuwt Jezus deze woorden uit!
Tot op dit moment was Jezus nooit eerder verlaten door God de Vader. Hij heeft altijd, 24/7 intieme fellowship, intieme verbondenheid, oftewel een volledige eenheid met God de Vader gehad.
Maar op het moment dat Jezus alle zonden van de mensheid op Zich nam, dus ook die van jou en mij, moest God de Vader Jezus de rug toe keren.
God die volmaakt is, God die heilig is, God die rechtvaardig is moest Zich van Jezus terugtrekken want God kan niets te maken hebben met zonde.
Jezus Christus is de enige mens die absoluut zondeloos is, en om dan alle zonde en alle gevolgen van dien op Zich te nemen, was het ergste dat Hij ooit heeft meegemaakt.
2 Korinthe 5:21 – “God heeft hem die de zonde niet kende voor ons één gemaakt met de zonde, zodat wij door hem rechtvaardig voor God konden worden.” (NBV)
Jezus zei hier: ‘Mijn God, Mijn God!’
Dit is de enige plek in de Bijbel waarin Jezus God aanspreekt met de woorden ‘Mijn God’. Alle andere keren noemt Jezus God Zijn Vader.
Hierin zien wij nogmaals dat die fellowship verbroken is. Maar wat nog belangrijker is, is dat wij de gehoorzaamheid van Jezus hierin zien.
In al Zijn ellende, noemt Jezus God, ‘MIJN God’.
Het tweede stukje commentaar dat God ons geeft is dat Hij de zonde van de mensheid moest straffen en dat Jezus, het vlekkeloos Lam, de enige is die voor jou en voor mij de prijs voor onze zonden kon betalen.
Vers 47-49 – “47Sommigen van hen die daar stonden, zeiden, toen zij dit hoorden: Hij roept Elia. 48En meteen snelde een van hen toe, nam een spons, doordrenkte die met zure wijn, stak hem op een rietstok en hij gaf Hem te drinken. 49Maar de anderen zeiden: Houd op, laten wij zien of Elia komt om Hem te verlossen.”
Zij bleven doorgaan met het bespotten van Jezus.
De profeet Elia was niet gestorven, maar levend opgenomen en de Joden geloofden dat hij, net als de engelen, ieder ogenblik de rechtvaardigen te hulp kon komen.
Zij dachten dus dat Jezus uit wanhoop Elia riep.
Vers 50 – “50Jezus riep nogmaals met luide stem en gaf de geest.”
Dit is een cruciale gebeurtenis!
Ten eerste, wanneer iemand aan het kruis gehangen wordt, dan sterft hij door verstikking.
Door aan beide armen uitgestrekt opgehangen te worden is het niet mogelijk om uit te kunnen ademen.
De enige manier om uit te kunnen ademen is door jezelf met je voeten om hoog te drukken.
Maar, naarmate je steeds meer verzwakt raakt, hoe minder makkelijk je ademt. En hoe minder effectief je ademt hoe meer je spieren gaan verkrampen wat het dan weer moeilijker maakt om te ademen.
Kortom, na zes uur aan het kruis gehangen te hebben zou een persoon nauwelijks kunnen praten want daar heeft hij het adem niet voor.
Maar hier zien wij dat Jezus met een luide stem riep. In Johannes 19:30 staat dit:
Johannes 19:30 – “Toen Jezus dan de zure wijn genomen had, zei Hij: ‘Het is volbracht!’ En Hij boog het hoofd en gaf de geest.”
Jezus zei dat Hij het werk dat Hij op aarde moest doen op dit moment volbracht had. Het was klaar!
Jezus stierf op dit moment. Maar iemand die op het punt van sterven lag zou nooit met een luide stem iets gezegd kunnen hebben.
Er staat ook dat Jezus de geest gaf. Dit is een gebruikelijk omschrijving van het moment van sterven. Alleen hoe het hier in de grondtekst staat betekent het dat Jezus Zelf de controle had over het geven van Zijn geest.
M.a.w. Jezus heeft Zelf het moment van sterven bepaald.
Johannes 10:17-18 – “17De Vader heeft mij lief, omdat ik mijn leven geef – om het weer terug te nemen. 18Niemand neemt het mij af. Ik geef mijn leven uit eigen vrije wil. Ik heb de macht om het te geven en ik heb de macht om het terug te nemen. Dat is de opdracht die ik van mijn Vader ontvangen heb.’”
Jezus was dus niet zielig in de zin dat Hij door de Joden of door de Romeinen gedood werd. Nee, Jezus gaf Zijn leven, Hij gaf de geest, Hij bepaalde Zijn moment van sterven.
Het derde stukje commentaar dat God ons geeft is dat Jezus daadwerkelijk God is omdat alleen God bepaald wanneer iemand sterft.
Vers 51 – “51aEn zie, het voorhangsel van de tempel scheurde in tweeën, van boven tot beneden;”
Op het moment dat Jezus de geest gaf, werd het voorhangsel, het gordijn dat het Heilige der heiligen in de tempel afschermde van boven tot beneden in tweeën gescheurd.
Tot op dit moment mocht alleen de hogepriester, één keer per jaar op de grote verzoendag achter het voorhangsel komen om daar het bloed van een jonge stier en van een geitenbok op het altaar te besprenkelen.
Dit was de enige plek waar de mens God persoonlijk kon ontmoeten. Persoonlijke toegang tot God was tot op dat moment dus zwaar beperkt.
Maar nu, nu dat Jezus Zichzelf als het volmaakte offer aan God gegeven heeft, is God toegankelijk voor eenieder die Zijn offer aanvaardt, en dit is mogelijk 24/7.
Het vierde stukje commentaar dat God ons geeft is dat de tempel en het gehele offersysteem niet meer nodig is om gemeenschap met God te kunnen hebben. De mens kan nu zelf door zijn geloof in Jezus Christus tot God de Vader komen.
Vers 51b-53 – “51bde aarde beefde en de rotsen scheurden 52ook werden de graven geopend en veel lichamen van heiligen die ontslapen waren, werden opgewekt; 53en na Zijn opwekking gingen zij uit de graven, kwamen in de heilige stad en zijn aan velen verschenen.”
Dit is een zeer bijzondere gebeurtenis. Alleen Mattheüs heeft dit voor ons vastgelegd.
In onze Nederlandse vertaling is de zinsopbouw een beetje ongelukkig. Ik heb het grondig onderzocht en het blijkt dat er een punt hoort te staan na het woord ‘geopend’.
Je zou het dan kunnen lezen als: “51bde aarde beefde en de rotsen scheurden 52ook werden de graven geopend.”
En dan de volgende zin: “En veel lichamen van heiligen die ontslapen waren, werden opgewekt; 53en na Zijn opwekking gingen zij uit de graven, kwamen in de heilige stad en zijn aan velen verschenen.”
Als we het lezen zoals het in onze Nederlandse Bijbels staat zou je kunnen denken dat op het moment dat Jezus stierf, een aantal graven opengingen en dat de lichamen van de heiligen opgewekt werden. Vervolgens zouden zij dan drie dagen lang in hun graven gebleven zijn en pas ná Jezus opstanding uit hun graven kwamen en de stad in gingen.
Nogmaals, dit is een zeer bijzondere gebeurtenis. Wij weten niet om welke heiligen het gaat. Uiteraard ging het om gelovigen die in het Oude Testament gestorven zijn, maar wie het precies waren weten we niet.
Wat hierin belangrijk is, is de boodschap dat God ons hiermee geeft.
De kruisiging van Jezus zou onvoldoende zijn geweest om mij/ons te redden zonder Zijn opstanding uit de dood.
Dus, doordat Jezus uit de dood was opgestaan zien wij nogmaals dat Jezus daadwerkelijk God was. Want alleen God kan het einde van een mensenleven bepalen en alleen God kan een gestorven mens zijn/haar opstandingslichaam geven.
Ik geloof dat deze gebeurtenis ons wijst op de toekomstige opstanding van onze lichamen, waar de apostel Paulus over schrijft in 1 Korinthe 15.
Het vijfde stukje commentaar dat God ons geeft is dat wij die Jezus Christus navolgen de dood gaan overwinnen en dat wij een verheerlijkt lichaam van God zullen krijgen.
Vers 54 – “54En toen de hoofdman over honderd en zij die met hem Jezus bewaakten, de aardbeving zagen en de dingen die gebeurden, werden zij erg bevreesd en zeiden: Werkelijk, Dit was Gods Zoon!”
Lukas schrijft zelfs dat deze centurio op dit moment God verheerlijkte.
Alles wat hij om zich heen zag gebeuren getuigde van het feit dat Jezus daadwerkelijk degene is die Hij beweerde te zijn.
Het allermooist van dit moment is dat Jezus zelfs degenen die Hem gekruisigd hadden vergaf en redde.
Ik geloof dat wanneer iemand vandaag de dag Jezus Christus ziet als de Messias, de Redder en Verlosser, de God van de Bijbel, hij/zij, net zoals deze centurio tot een levend geloof zal komen.
Het zesde stukje commentaar dat God ons geeft is dat Zijn Zoon, Jezus de enige echte Messias is en dat het niet uitmaakt wat voor slechts je ook gedaan hebt, Jezus kan en wil jou vergeven!
Vers 55-56 – “55En er waren daar veel vrouwen, die uit de verte toekeken; zij waren Jezus gevolgd van Galilea om Hem te dienen. 56Onder hen was Maria Magdalena en Maria, de moeder van Jakobus en Joses, en de moeder van de zonen van Zebedeüs.”
Waar waren al de mannen? Waar was Petrus? Volgens Johannes 19 was Johannes de enige apostel die erbij was.
Helaas is het zo dat mannen, over het algemeen, minder toegewijd zijn aan Jezus Christus dan dat vrouwen dat zijn. . .
Lieve mensen, het waren niet de spijkers die Jezus aan het kruis hielden, ook niet de Romeinse soldaten.
Nee. Het was de liefde die God voor jou en voor mij heeft dat Jezus aan het kruis hield.
Er was en is geen andere mogelijkheid om onze zonde weg te doen, vandaar dat Jezus deze op Zich nam, zodat God de Vader deze eens en voor altijd heeft gestraft.
Als je ooit, om welke reden dan ook twijfelt of niet gelooft dat God onvoorwaardelijk van jou houdt, dan moet je kijken naar het kruis.
1 Korinthe 1:23 – “Joden verlangen wonderen, Grieken vragen naar wijsheid, 23 maar wat wij verkondigen is een Christus die gekruisigd is.” (GNB)