Shavuot wijst naar Pinksteren

Handelingen 2:1-4 “En toen de dag van het Pinksterfeest vervuld werd, waren zij allen eensgezind bijeen. En plotseling kwam er uit de hemel een geluid als van een geweldige windvlaag en dat vervulde heel het huis waar zij zaten. En aan hen werden tongen als van vuur gezien, die zich verdeelden, en het zat op ieder van hen. En zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen te spreken in andere talen, zoals de Geest hun gaf uit te spreken.”

Dit “Pinksterfeest” is het Joodse Shavuot; het Wekenfeest. Dit was een van de 3 feesten op jaarbasis, waar Joodse mannen verplicht voor naar Jeruzalem moesten reizen. Joodse mannen moesten voor Pesach (Pasen), Shavuot (Wekenfeest) en Sukkot (Loofhuttenfeest) naar Jeruzalem (Exodus 23).

• Dit was ook de verklaring voor waarom er zoveel Joden in Jeruzalem waren op dit moment (v5), en waarom er zoveel verschillende talen gesproken werden (v8). Joden van over de hele wereld kwamen naar Jeruzalem, om het Wekenfeest, Shavuot, Pinksteren, te vieren.

In Leviticus 23:15-22 wordt dit feest uitgelegd, wordt verteld welke offers er gebracht moesten worden, etc. We weten dat het in Handelingen 2 over het ‘Wekenfeest’, of Shavuot, gaat, door de tijdslijn die we zien in de Evangeliën. Als we die naast Leviticus 23 leggen, zien we het volgende.

• In v5-8 wordt uitleg gegeven over Pesach. Pesach wordt gevierd met de Seder, die we vorig jaar gezien hebben. Een maaltijd, met precieze Joodse gebruiken, zowel qua eten als wijn; waarbij het verhaal van de Exodus uit Egypte voorgelezen wordt.
  • Pesach zien we ultiem vervuld in Jezus. Jezus is het ultieme Paaslam, het “lam van God dat de zonde van de wereld droeg” (Johannes 1). We zien Jezus ook terug in de matzes, door de strepen, zweepslagen, en gaten, Jezus werd doorboord.
• v9-14 spreekt over de eerstelingen, waarbij Israël de taak had om de eerstelingen van de oogst te offeren aan de Heere. Dit was uit dankbaarheid, maar ook in verwachting dat God zou voorzien in de rest van de oogst. Dit viel tíjdens de 8 dagen van Pesach.
  • Jezus is onze eersteling (1 Korinthe 15), Hij stierf en stond op. Jezus is voor ons het lam dat geofferd werd, zoals tijdens dit feest; Hij is het ultieme offer. Jezus vervult ook het graanoffer, als Brood des Levens, en het plengoffer, door Zijn bloed te geven.
    • Daarbij is Jezus onze eerstgeborene van de Vader (Hebreeën 1), de eerstgeborene van de schepping (Kolossenzen 1), de eerstgeborene van de doden (Openbaring 1) en zijn wij de eerstelingen van schepselen (Jakobus 1).
• In v15-22 wordt dan gesproken over Shavuot, of het ‘Wekenfeest’. Om bij dit feest te komen, moet er ‘geteld’ worden, “Zeven volle weken” (v15). Er zullen “vijftig dagen” tussen Pesach-Eerstelingen en Shavuot zitten (v16).
  • Bij Shavuot moest er “een nieuw graanoffer” gebracht worden (v16). Er moesten 2 broden en verschillende dieren geofferd worden (v17-19). Het graanoffer werd voor de Heere bewogen, de dieren waren een brand-, dank- en zondoffer voor het volk.
    • Ook hier zien we Jezus als het Brood des levens (Johannes 6), Hij was de ‘ongezuurde koek’, het perfecte leven, dat Zichzelf voor ons gaf. Jezus is ook het ultieme brand-, dank- en zondoffer voor ieder mens (1 Petrus 1).

Dít feest kwam de massa vieren, dit was waarom Jeruzalem zo vol was in die tijd. De mensenmassa was daar gekomen om Gods voorschrift te gehoorzamen. Het was druk, overal geluid, overal mensen; en in díe situatie zien we dat “zij allen eensgezind bijeen” waren (v2).

• Ze waren samen aan het bidden met 120 mensen (Handelingen 1:14-15). Ze waren hier in geloof aan het wachten op de vervulling van Jezus’ belofte. Hij had hen een prachtige, nodige belofte gegeven in Handelingen 1:4-8.

Handelingen 1:4-8 “En toen Hij met hen samen was, beval Hij hun dat zij niet uit Jeruzalem weg zouden gaan, maar de belofte van de Vader zouden verwachten, die u, zei Hij, van Mij gehoord hebt; want Johannes doopte wel met water, maar u zult met de Heilige Geest gedoopt worden, niet lang na deze dagen. Zij dan die samengekomen waren, vroegen Hem: Heere, zult U in deze tijd voor Israël het Koninkrijk weer herstellen? En Hij zei tegen hen: Het komt u niet toe de tijden of gelegenheden te weten die de Vader in Zijn eigen macht gesteld heeft, maar u zult de kracht van de Heilige Geest ontvangen, Die over u komen zal; en u zult Mijn getuigen zijn, zowel in Jeruzalem als in heel Judea en Samaria en tot aan het uiterste van de aarde.”

Om de taak die ze hadden gekregen uit te voeren, het overal “Mijn getuigen zijn” (v8), hadden ze de Heilige Geest nodig. Ze hadden “de kracht van de Heilige Geest” nodig, ze hadden het nodig om “met de Heilige Geest gedoopt te worden” (v5).

• Bedenk, dit zijn dezelfde mannen die in Johannes 20:22 al “de Heilige Geest” ontvangen hadden van Jezus. De Geest woonde blijkbaar vanaf dit moment ín de discipelen, maar ze hadden het nog nodig dat de Geest “over” hen komen zou.
  • Zelfs deze mannen, die direct onderwijs van Jezus Zelf hadden gehad, hadden daar niet genoeg aan. Puur Jezus’ onderwijs, puur het Levende Woord (Johannes 1), was niet genoeg. Ze hadden de Geest nodig. Dát is wat Pinksteren is.

Maar, deze samenvatting + blik op Pinksteren geeft ons nog geen duidelijke link naar Shavuot. En die is er wel; aangezien Shavuot de OT-schaduw is, die vervuld is in Christus. Om te gaan zien hoe Shavuot naar Pinksteren wijst, moeten we in het OT gaan duiken.

1. De eerste Shavuot viering
   1. Het geven van de Torah

Wat heel bijzonder is, is dat de eerste Shavuot viering, bij de berg Sinaï was (Exodus 19). Joodse traditie leert dat Israël de Torah, de 1^e 5 boeken van de Bijbel, kreeg van de Heere. Op deze dag werd Israël ook ‘geboren’. Het volk werd Gods volk, door hun aannemen van Gods opdracht aan hen.

• Wat heel bijzonder is, is dat in het boek ‘Jubileeën’, spreekt over ‘de engel van de aanwezigheid’, de ‘engel van Zijn gezicht’. Deze engel is in Gods aanwezigheid, spreekt uit naam van God en zelfs daden doet die in Genesis en Exodus aan God worden toegekend.
  • Dit lijkt ook het boek te zijn waar Stefanus naar verwijst in Handelingen 7. Hij citeert ideeën uit dit boek, om aan te geven dat er een “Engel” met Mozes sprak op de berg Sinaï. Deze ‘engel’ lijkt te verwijzen naar Jezus, God Zelf.

James Vanderkam: “Het is de bewering van Jubileeën dat het de engel van de tegenwoordigheid degene was die het verbond met de Israëlieten sloot op de berg Sinaï.”

Waarom is dit belangrijk voor Pinksteren? Omdat bij deze eerste Shavuot viering het zo was dat Israël ‘in staat gesteld wordt’ om God te eren. Ze krijgen Gods Woord, weten daardoor wat God van hen vraagt en ‘kunnen’ daardoor bij Hem komen.

• Dit is de schaduw van het Nieuwe Verbond, omdat de wet naar Christus wijst (Galaten 3). Door de wet heen had Israël moeten zien dat ze tekortschoten en het níet zelf konden. Dat is waar Pinksteren relevant wordt: door de Geest over ons, kunnen we Gods Woord leven.

Door de Geest, stelde Jezus, Die de Geest stuurde (Johannes 15:26), de kerk in staat om Gods Woord écht te houden. Hij laat ons zien dat we in totale afhankelijkheid van Hem dit mogen doen. Jezus maakte ook de weg vrij, door Zelf naar de hemel te gaan.

• Waar ‘de engel van de aanwezigheid’ de Torah aan Israël gaf uit naam van God, geeft Jezus de kerk de Geest, uit naam van de Vader. Jezus is hiermee de vervulling van de eerste Shavuot, met de totale vervulling door Zijn werk aan het kruis voor ons.

De Joodse traditie zegt dat er bij het geven van de Torah ’70 tongen van vuur’ zichtbaar waren en zich ‘verdeelden’. Het getal 70 komt van alle heidenvolken, waarbij het idee dan was dat Israël de verantwoordelijkheid had om de Torah bij alle volken te brengen.

• Bij Pinksteren zien we dat er ‘tongen van vuur’ waren die zich ‘verdeelden’ (v3). De Geest stelde de apostelen in staat om de talen van ‘alle volken’ te spreken, zodat het Woord van God aan hen gepredikt kon worden.
  • Ook hier zien we weer hoe God zelfs de traditie van mensen kan gebruiken om iets te bevestigen dat Hij al gepland had. Hij wist al van te voren dat Hij de Geest zou sturen, Hij laat hier zien dat dit al een voorschaduw; Shavuot wijst naar Pinksteren.
  • Het gouden kalf

Vlak na het geven van de Torah, zondigt Israël door een gouden kalf te maken. I.p.v. op de onzichtbare God te vertrouwen, wilden ze een God die ze konden zien. Ze zondigden door een beeld te maken, dat te vereren alsof het de God van Israël was en een losbandig feest te hebben (Exodus 33).

• Wat heeft dit met Shavuot te maken? Shavuot wordt door de Joden ook wel gezien als het feest waar God deze tragedie rechtzet. Hij herstelt wat gebroken was, wat verkeerd gegaan was. En ook daar zien we bewijs voor in het NT.

Waar het Woord in Exodus op stenen tafelen bij het volk kwam, legt de Geest het Woord in ons hart. In Exodus 32:28 staat dat er “ongeveer drieduizend man” stierven als oordeel. Handelingen 2:41 leert dat er “ongeveer drieduizend zielen” tot geloof kwamen, nieuw leven kregen.

• Het eerste Shavuot had de donkere wolk van de zonde met het gouden kalf. De vervulling van Shavuot had het herstel van wat er verkeerd ging in Exodus 32. Waar er afgoderij en dood was, was er in Handelingen aanbidding van God en nieuw leven.

Shavuot wijst, zoals álle Joodse feesten, vooruit naar de vervulling in Christus. Het OT-feest is een slechts een schaduw van het échte feest, dat we in Handelingen 2 zien. Dat is hoe God werkt, dat is de grootsheid en eenheid van Zijn Woord. De God van Israël, is de God van de kerk.

• De traditionele Shavuot viering
  • 2 broden

In Leviticus 23 wordt opgedragen hóe Shavuot te vieren. Onderdeel daarvan, is dat er “twee broden” meegenomen moeten worden, “voor een beweegoffer” (v17). Dit was “een nieuw graanoffer” (v16), oftewel deel van de nieuwe oogst, de eerstelingen.

1 Korinthe 15:20 “Maar nu, Christus ís opgewekt uit de doden en is de Eersteling geworden van hen die ontslapen zijn.”

• Jezus Christus is de vervulling van de ‘eersteling’. Hij is de “Eersteling” geworden voor ons, door perfect te leven, te sterven en vooral door weer op te staan. Dat is een voorrecht dat wij keihard nodig hebben. Uit onszelf kunnen wij dit niet voor elkaar krijgen.

De 2 broden moesten “met zuurdeeg gebakken” worden (Leviticus 23:17). Dat klinkt gek, want door de hele Bijbel heen wordt ‘zuurdeeg’ als beeld van zonde gebruikt. En toch wil God dat in dit offer er zuurdeeg zit. Waarom? En wat heeft dat met Pinksteren te maken?

• Vanaf Pinksteren kwamen er 2 groepen bij elkaar: Jood en heiden konden tot geloof komen in de Heere Jezus. Jood én heiden, allebei mét hun zonde, zuurdeeg, werden door God uitgenodigd om te komen bij Hem.
  • Jood en heiden werden vervuld met de Geest, o.b.v. geloof, om één lichaam te zijn (Efeze 4). Jood en heiden, de 2 broden, werden aan God geofferd, voor Hem bewogen, om sámen God te eren, te dienen en Zijn Woord te leven.

Waar traditioneel Shavuot 2 broden, mét zuurdeeg, aan God offert, laat Pinksteren zien dat God mensen van álle volken tot Zich trekt. Hij wéét dat we allemaal zondig zijn, dat we allemaal Zijn hulp en redding nodig hebben. En we mogen allemaal komen, o.b.v. Jezus’ offer, door geloof, in de Geest.

• Psalm 67

Bij de traditionele Shavuot viering, wordt Psalm 67 gelezen. In het Hebreeuws heeft deze psalm 49 woorden. Er zitten 49 dagen, 7 weken van 7 dagen, tussen Pesach en Shavuot. In deze psalm zien we thema’s die terugkomen in wat Handelingen 2 ons leert.

• De Geest zegt dat “alle heidenvolken” (v3) Gods heil zullen leren kennen. Hij zegt dat “alle einden der aarde” God zullen vrezen (v8). Tot op heden is dit niet gebeurd door het Joodse volk, ze hebben de boodschap van Gods Woord niet naar ‘alle volken’ gebracht.
  • Dit is waar Handelingen 2 belangrijk is. Jezus gaf deze zelfde opdracht in Handelingen 1:8, waar de apostelen de opdracht kregen om naar Jeruzalem, Judea, Samaria en de einden van de aarde te gaan.
  • Om deze opdracht uit te kúnnen voeren, gaf Jezus de Heilige Geest. De Geest kwam, met Pinksteren, om ons in staat te stellen Gods wil te doen. Daarvoor móest de Geest komen, daarvoor móest het Nieuwe Verbond ingesteld worden.
  • Huwelijk

In de Joodse traditie, de Talmud, wordt Shavuot gezien als het huwelijk tussen God en het Joodse volk. Hierbij is God de Bruidegom, Israël de bruid en de Torah het huwelijkscontract tussen beide partijen. En zoals een bruid de dagen aftelt tot de bruiloft, telt Israël de dagen tussen Pesach en Shavuot.

• Opnieuw zien we hier hoe een OT-beeld vervuld wordt in Christus. De Efeze brief wijst ons op het feit dat Jezus Christus de bruidegom is (Efeze 5), de kerk de bruid (Efeze 5) en dat de Geest Gods Woord in ons hart legt als ‘huwelijkscontract’ tussenbeide.

Ook dit is alleen mogelijk door Jezus’ werk aan het kruis, want Hij heeft de kerk gekocht (Handelingen 20). Het is mogelijk doordat Hij de Geest stuurde, doordat Hij de weg vrijmaakte door Zelf terug te gaan naar de hemel.

Shavuot wijst naar Pinksteren. We zien dóór Shavuot heen, dat God Dezelfde is, dat Hij onveranderlijk is. De feesten die Hij aan Zijn volk Israël gaf, zijn vervuld in Christus. Wij mogen léren van deze feesten, zíen dat God Dezelfde is en leven naar Zijn wil.

• God is en blijft de God van Israël. Gods Woord is Oude én Nieuwe Testament, waarbij we veel meer kunnen leren van het OT dan we soms doorhebben. Juist doordat God Dezelfde is en niet kán veranderen, zien we Zijn grootsheid door het héle Woord heen.

Wat kunnen we praktisch met Pinksteren, nu we zien dat het een zeer sterk OT-fundament heeft? Ik denk dat er verschillende dingen zijn die we hiervan kunnen leren, dingen die we nodig hebben in het dagelijkse leven.

1. Hoe goed ken jij God?

Door de schaduw van Shavuot en de vervulling van Pinksteren, zien we God. We zien Zijn trouw, Zijn genade, Zijn grootsheid, Zijn karakter. Dat is de God van Israël, Die Zich door de hele Bijbel heen openbaart aan de mens.

• Hoe jij Hem ziet, bepaalt hoe jij met Hem omgaat. Als jij Hem ziet als een wraakzuchtig God, kan je bang voor Hem worden. Als je Hem ziet als genadig en goed, kan je denken dat je daar misbruik van kan maken.

Doordat Shavuot naar Pinksteren wijst, zien we dat Gods karakter heel breed is. Hij is én goed én wraakzuchtig over zonde. Hij is én genadig én de oordelende Rechter. Door jezelf af te vragen hoe jij God ziet, zal je jezelf confronteren met je Godsbeeld en daardoor met jouw reactie op Hem.

• Wie is God volgens jou? Lees je alleen NT of ook OT? Zie je dat Hij onveranderlijk is door beide heen? Hij maakt Zichzelf kenbaar door OT en NT heen, Hij laat Zichzelf kennen door ons. Hij wil dat jij Hem kent voor Wie Hij is. De God van Israël is de God van de kerk; leer Hem kennen.
• Zie jij de opdracht die je hebt?

Jezus gaf de opdracht in Handelingen 1 om de wereld te bereiken met het Evangelie. Dit is een opdracht die niet veranderd is, want God is niet veranderd. De vraag is dus niet of jij de opdracht hébt om de wereld te vertellen over Jezus, de vraag is of jij luistert.

• Nu kan dit voelen alsof jij, in je eentje, de hele wereld moet bereiken. Dat is nooit Gods idee geweest hierbij. Het idee is dat jij de mensen om jou heen, in jouw omgeving, vertelt over Jezus. Dat kan je gezin, collega’s, vrienden, buren, familie, etc. zijn.
  • God geeft je mensen om je heen, God geeft je een opdracht. De vraag is of jij luistert naar Hem, of jij het uitroept naar Hem om die opdracht te vervullen.

De vraag of jij deze opdracht ziet, zegt iets over jouw liefde voor God en mensen. Hoe meer je van God houdt, hoe meer je van mensen zal houden. En hoe meer je, door Gods liefde, van mensen houdt, hoe meer je hen het Evangelie zal wíllen brengen. Je ziet dan namelijk dat ze dit keihard nodig hebben.

• En omdát ze Evangelie nodig hebben, zal je je niet persoonlijk aangevallen voelen als ze je afwijzen. Je weet dat ze Jezus afwijzen. Wat je juist hoort aan te zetten tot gebed, tot zoeken naar hóe hen te bereiken. En dat allemaal door Zijn liefde.
• Luister jij naar de Heilige Geest?

De Geest moest óver de discipelen komen, vóór zij hun God-gegeven opdracht konden uitvoeren. De God van Israël, gaf Zijn Geest, zodat Jood en heiden bereikt konden worden. Dat gebeurde op manieren en plekken die ze nooit van tevoren bedacht hadden.

• De eerste kerk moest heel goed luisteren naar de leiding van de Heilige Geest, om Gods taken uit te voeren. Ze moesten leren om zichzelf ondergeschikt te maken aan de Geest, om Hem te eren boven alles en simpelweg te doen wat Hij zei.
  • Ook als dat betekende dat de mensen hen gek vonden, dat ze fout bezig waren, etc. Hun gehoorzaamheid aan God ging boven alles. Ze waren continue God aan het zoeken, Hem aan het eren, Hem aan het gehoorzamen.

Dat is vandaag nodig. Deze wereld, de kerk, heeft christenen nodig die terug willen naar simpelweg luisteren naar de Heilige Geest. Die de Geest zoeken, die de kaders van het Woord serieus nemen en dan gewoon gaan. Ook als dat soms ‘gek’, ‘bizar’, etc. is.

• Luister jij naar de Geest? Zoek jij Zijn leiding voor je dag? Vraag jij Hem hoe Hij jou wil leiden vandaag? Hij heeft een plan voor de dag, voor jou; Hij wil jou leiden in dat plan. De vraag is dus of jij luistert naar Hem.

Als je nog niet gelooft, Gods roepstem gaat vandaag uit naar jou. Hij roept jou nú om bij Hem te komen. Hij wil namelijk niet dat jij de straf voor je eigen zonde moet dragen; Jezus heeft dat al voor jou gedaan. Accepteer Zijn offer in geloof, dat geeft leven.

Christen, Shavuot wijst naar Pinksteren. Álle Joods feesten wijzen ons op Christus; zo mooi is Gods Woord.

• Hoe goed ken jij God? Laat Hem jou overtuigen van Wie Hij is en wat Hij zegt in Zijn Woord
• Zie jij de Grote Opdracht als een persoonlijke opdracht voor jou?
• Luister jij naar de Heilige Geest en ben je afhankelijk van Hem?

2 Korinthe 13:13 “De genade van de Heere Jezus Christus, de liefde van God en de gemeenschap van de Heilige Geest zij met u allen. Amen.”