Word vernieuwd in je denken

Romeinen 12:2 (17-9-2023) Word vernieuwd in je denken

Paulus is ons aan het wijzen op hoe Gods plan voor rechtvaardiging praktische impact hoort te hebben in ons leven. Hij laat zien dat we onszelf als een levend offer moeten wijden aan God en dat dat betekent dat we heilig en voor God welbehaaglijk moeten zijn.

• Hij gaat verder over toegewijd zijn aan God, de opdracht is: Word vernieuwd in je denken.

v2 Word vernieuwd in je denken

Paulus heeft uitgelegd dat het onze “redelijke godsdienst” is om ons lichaam aan God te wijden. En dan wel “als een levend offer, heilig en voor God welbehaaglijk” (v1). Dat gaat ver, vraagt totale overgave en leidt tot het dienen van God in je dagelijks leven.

• Hij heeft ons 11 hoofdstukken met, nodige, theologie gegeven; nu komt de praktijk. Inzien Wie God is, wat Hij doet, wat Zijn plan is, etc. zet aan tot overgave aan Hem. Hoe meer je Hem ziet, hoe logischer het is om Hem volledig toegewijd te zijn en 100% voor Hem te leven.

Na het aanduiden dat we onze “lichamen” aan Hem moeten wijden, gaat Paulus nu preciezer worden. Hij roept ons op tot “de vernieuwing van uw gezindheid” (v2). In het Grieks gaat het hier over het denken, het redeneren over dingen. Dat moet vernieuwd worden.

• Net zoals het toewijden van ons lichaam een doel had, God dienen en aanbidden, heeft deze vernieuwing van ons denken dat ook: “om te kunnen onderscheiden wat de goede, webehaaglijke en volmaakte wil van God is”.
  • Er zit in dit vers een mooie opbouw, die vaker te vinden in het Woord.
    • Er is een uitspraak over hoe we als christenen horen te zijn: “En word niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk vernieuwd”
    • Er is een middel om dit te bereiken: “door de vernieuwing van uw gezindheid”
    • Er is een doel dat behaald hoort te worden als christen: “om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is”

God wil dat we Zijn wil gaan herkennen, gaan “onderscheiden”. In het Grieks is dat dokimazō, wat het idee heeft van ‘onderzoeken of iets echt is’, ‘herkennen dat iets echt is na onderzoek’. Om Gods wil te kunnen onderscheiden, herkennen, is er iets nodig. Er moet iets gebeuren in ons denken.

Romeinen 8:7 “Immers, het denken van het vlees is vijandschap tegen God. Het onderwerpt zich namelijk niet aan de wet van God, want het kan dat ook niet.”

• Dit was ons denken als mensen, dit is het denken van ons vlees, geleid door de wereld. En dat is een probleem vanuit Gods perspectief, want dit denken kan Zijn wil niet onderscheiden. Dit denken ziet niet wat wél en níet van God is. En dat leidt tot daden van zonde.
  • Als jij niet inziet dat iets goed is, zal je dat ook niet doen. Als je niet ziet dat iets níet goed is, zal je dat ook niet laten. Kijk maar bij kleine kinderen, die moet je helpen om ‘te onderscheiden’ wat wél en níet goed is voor hen.
• “word niet aan deze wereld gelijkvormig”

Paulus begint hier met aangeven wat het contrast is: “niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk veranderd”. Het moet heel duidelijk zijn dat er iets moet veranderen, er moet iets bijzonders gebeuren. En dat begint bij wat we niet moeten doen/zijn.

• We moeten iets níet en iets wél doen, we kunnen niet alleen iets níet doen. Paulus maakt duidelijk dat er een verandering moet zijn. We moeten aan ván gelijkvormig zijn aan de wereld, náár veranderd worden en Gods wil gaan onderscheiden.

Hij gebruikt een Grieks woord dat wijst op ‘jezelf vormen naar andermans patroon’. Petrus gebruikt hetzelfde woord in 1 Petrus 1:14.

1 Petrus 1:14-16 “Word als gehoorzame kinderen niet gelijkvormig aan de begeerten die er vroeger in de tijd van uw onwetendheid waren. Maar zoals Hij Die u geroepen heeft, heilig is, word zo ook zelf heilig in heel uw levenswandel, want er staat geschreven: Wees heilig, want Ik ben heilig.”

• Het contrast is ‘de begeerten van vroeger’, t.o.v. ‘heilig leven’. We moeten ons niet vormen naar wat er “vroeger in de tijd van uw onwetendheid” was, maar juist “heilig” zijn. Dat contrast, dat verschil, moet er ook zijn in Romeinen 12.

Paulus schreef aan de kerk in Rome, een stad vol afgoderij, goddeloosheid en (seksueel) zondig gedrag. Alles van “deze wereld” wat ze om zich heen zagen, wat ze gewend waren ‘normaal’ te vinden, moest in een nieuw daglicht komen te staan. Alles moest gezien worden vanuit Jezus’ blik.

• Hun eigen denken over de wereld, over het gedrag van de wereld, moest anders. Ze moesten een nieuw ‘normaal’ gaan vinden, namelijk Gods standaard. Dát moest hun denken, doen en laten gaan regeren.
  • En dat is wat nodig is in jouw en mijn denken. Anders naar de wereld kijken, anders naar onze gedragingen en verlangens kijken. We moeten niet langer klakkeloos meegaan met wat we vroeger deden; alles moet getoetst worden.

Als christen kan je niet langer doorgaan met de dingen van vóór je bekering. Je kan niet doorgaan met dezelfde dingen leuk vinden, dezelfde dingen blijven doen. Er móet een verandering zijn, er moet een andere manier van doen, laten én denken komen.

• “innerlijk veranderd”

Het contrast wordt heel duidelijk door het woord “maar”. Dat is altijd het teken van een tegenstelling, een contrast dat we moeten begrijpen. I.p.v. conformeren, “gelijkvormig” worden, wil God dat we ‘transformeren’ naar iets anders.

• Het Grieks voor “veranderd” is: metamorphoō, waar wij ‘metamorfose’ van krijgen. Het betekent letterlijk ‘veranderen in een andere vorm’. Dat is wat wij nodig hebben, dat is wat past bij Gods werk, Gods trouw, heiliging, geloof en de noodzaak voor redding.
  • Dit horen, dit geloven zorgt voor een metamorfose, een ‘verandering van vorm’. Als christen is dat de nieuwe norm en standaard, Gods werk in ons. Dit is het werk dat we moeten ondergaan, “door de ontfermingen van God”.
  • metamorphoō staat in de passieve vorm in het Grieks, wat betekent dat Paulus een opdracht geeft tot het ondergaan van iets. Het is geen actief werkwoord, waarbij je zelf iets moet doen, het is Gods werk in ons. Wij moeten beschikbaar zijn voor Hem.

Dit woord metamorphoō wordt op nog 3 andere plekken gebruikt in de Bijbel. In Mattheüs 17:2 en Markus 9:2 gaat het over de verheerlijking van Jezus op de berg. 2 Korinthe 3:18 is de enige andere plek waar Paulus dit woord gebruikt, wat belangrijk is voor ons in Romeinen 12.

2 Korinthe 3:18 “Wij allen nu, die met onbedekt gezicht de heerlijkheid van de Heere als in een spiegel aanschouwen, worden van gedaante veranderd naar hetzelfde beeld, van heerlijkheid tot heerlijkheid, zoals dit door de Geest van de Heere bewerkt wordt.”

• Paulus zag een link tussen “de heerlijkheid van de Heere als in een spiegel aanschouwen” en “van gedaante veranderd” worden. De metamorfose waar hij over praat, is voor hem direct gelinkt aan het zien van God, van Zijn glorie, van Wie Hij is.
• Ook laat hij hier zien dat het “door de Geest van de Heere bewerkt wordt”. Hij moet dit werk in ons doen, Hij moet ons veranderen. Het is niet dat je zelf dingen moet oplossen, zelf hard aan het werk moet; Hij wil jou veranderen.

Hij geeft hiermee aan dat, om deze metamorfose te ondergaan, we Gods glorie moeten zien. Dat is dé manier om veranderd te worden, van binnenuit naar buiten. God wil dat we deze metamorfose ondergaan en vooral ernaar gaan leven. Dat laatste is minimaal zo belangrijk als de metamorfose zelf.

• Er is namelijk zoveel dat God ons gegeven heeft, zoveel dat Hij voor ons gedaan heeft. En we wandelen helemaal niet altijd naar Wie Hij is en wat Hij gedaan heeft. Hij wil dat we handelen naar Zijn Woord (Jakobus 1:22), zodat we zullen leven naar Zijn glorieuze werk.

Hoe zien we God dan? Dat is vooral in Zijn Woord. Jezus geeft aan dat als we Hem gezien hebben, we de Vader gezien hebben (Johannes 14:8-9). God openbaart Zichzelf aan Mozes door Zijn Naam uit te spreken (Exodus 34). En aangezien Jezus het Woord is (Johannes 1), moeten we daar beginnen.

• Door het Woord te lezen, bestuderen, ons eigen te maken, zullen we Gods glorie meer gaan zien. Dat zie je in Wie Hij is, in wat Hij doet, hoe Hij dingen doet, wat Hij laat. Zijn liefde, geduld, scheppende macht, alwetendheid, etc. Al die dingen laten Zijn grootheid zien.
  • En hoe meer je gaat zien hoe groot en glorieus Hij is, hoe meer je veranderd wordt, getransformeerd. Je zal veranderen in je denken, je afhankelijkheid, je verlangens. Hij zal meer en meer gaan regeren in je denken. Dat is waar Paulus het over heeft.

Deze transformatie is een innerlijk werk van de Geest. Hij wil ervoor zorgen dat we van binnenuit anders worden, meer op Hem gaan lijken, en daardoor Gods wil gaan onderscheiden. Laat Hem Zijn werk doen, wees beschikbaar, lees je Bijbel.

• “door de vernieuwing van uw gezindheid”

Efeze 4:23 “en dat u vernieuwd wordt in de geest van uw denken,”

Dit is hetzelfde woord als in Romeinen 12:2, “gezindheid” is ons “denken”. Dat is wat vernieuwd moet worden, niet opgepoetst. Gods denken, het doel, is zo anders dan dat van ons, er is geen poetsbeurt of onderwijsprogramma die ons dat aan kan leren. Daarom moet er iets groters gebeuren.

Titus 3:4-5 “Maar toen de goedertierenheid van God, onze Zaligmaker, en Zijn liefde tot de mensen verschenen is, maakte Hij ons zalig, niet op grond van de werken van rechtvaardigheid die wij gedaan hadden, maar vanwege Zijn barmhartigheid, door het bad van de wedergeboorte en de vernieuwing door de Heilige Geest.”

• Paulus gebruikt hier precies hetzelfde woord als in Romeinen 12. Hij laat Titus zien dat “vernieuwing” iets bovennatuurlijks is, iets dat “door de Heilige Geest” moet gebeuren. Het is daarmee dus niet een eigen werk, het is een werk van God dat nodig is in ons.

De context van een woord bepaalt de definitie van een woord, zo ook hier. De context is v1, maar ook alles dat ervoor staat. En in álles dat vóór Romeinen 12 staat, is álles afhankelijk van God. Hij trekt mensen, Hij redt, Hij openbaart, Hij gaf Zijn Zoon, etc.; wij hoeven alleen kiezen om Hem te geloven.

• De waarde van Zijn gift, de goedheid en het reddende effect van Zijn werk zijn allemaal dóór Hem. Dat is ook hoe v1 is, “door de ontfermingen van God”, zo ook v2. Het “innerlijk veranderd” worden, “door de vernieuwing van uw gezindheid”, is Gods werk.

Kolossenzen 3:9-10 “Lieg niet tegen elkaar, aangezien u de oude mens met zijn daden uitgetrokken hebt, en de nieuwe mens aangetrokken hebt, die vernieuwd wordt tot kennis, overeenkomstig het beeld van Hem Die hem geschapen heeft.”

Dit woord “vernieuwd” is de stam van “vernieuwing” in Romeinen 12:2. Het gaat over hetzelfde proces, wat ons helpt om te zien hóe dit werkt. De ‘hoe’ zal bepalen voor ons wat de manier is om dit te leven, wat de manier is om hiermee God te eren.

• Paulus spreekt over “de nieuwe mens”, wat een verwijzing is naar de nieuwe schepping (2 Korinthe 5:17) die we zijn. Als nieuwe schepping is al het oude voorbij en is álles nieuw geworden. Dat is, o.a., de zegen van het zijn van een christen.
  • God heeft ons al een nieuwe gezindheid gegeven, wij mogen er naar leren leven. Hij heeft, zoals altijd, het werk al gedaan, wij mogen leren leven naar Zijn werk. Dat is de uitdaging die voor ons ligt, leren kiezen naar Zijn wil, geleid door de Geest.

We moeten ons hoofd vullen met God, met Zijn Woord. Dat zal ons denken vernieuwen, dat zal ons helpen om te leven, te denken, te wandelen naar de nieuwe mens. God heeft het werk al gedaan, door het Woord je eigen te maken zal je gaan leven náár Zijn voltooide werk.

Piper: “als je hoofd gevuld is met de liefde van Christus en de volheid van God, dan wordt de geest van je gedachten vernieuwd en bevrijd van de misleiding van de wereld. En uit die vernieuwde geest komen nieuwe houdingen, emoties en gedrag, en ze bekleden je met rechtvaardigheid en heiligheid. En deze nieuwe mens die wordt, is inderdaad Gods schepping, en Hem komt de glorie toe, voor eeuwig en eeuwig.”

• Hoe we denken over leven, dood, identiteit, geld, huwelijk, seks, abortus, mensen, werk, etc. moet niet volgens de wereld zijn. Ons denken moet gevormd worden door Gods Woord. De wereld heeft hier veel ideeën over, Gods Woord hoort doorslaggevend te zijn.

In Paulus’ tijd moest de keizer als god vereerd worden, was er afgodendienst, dood als amusement, tempelprostitutie, etc. Zijn oproep om vernieuwd te worden in denken had gigantische impact op hoe de kerk dacht, wat ze deden en hoe ze dingen deden.

• Gods Woord hoort ons denken te hervormen over meer onderwerpen dan je denkt. Op te veel gebieden denken we nog werelds, is ons denken nog naar de oude natuur. Je komt hier alleen achter door je eigen denken bij God te brengen en Hem te vragen je hierin te leiden.
  • Hij moet je denken veranderen, Hij moet laten zien wat wel en niet past bij Wie Hij is, bij Zijn Woord. Zijn wil moet onze wil worden, Zijn gedachten onze gedachten. En dat is radicaler dan je denkt; dit gaat verder dan je denkt. Leg je denken bij Hem neer.

Het is echt belangrijk dat we goed begrijpen wat Paulus hier zegt. Soms helpt het om te horen wat iemand níet zegt, om te begrijpen wat iemand wél zegt. Paulus zegt níet: ‘luister veel (Bijbelgetrouwe) preken’, ‘lees veel boeken over de Bijbel’. Hij wijst ons, individueel, op de Bijbel.  

1. Luister veel (Bijbelgetrouwe) preken

Het Woord leert ons om de samenkomst niet te verzaken (Hebreeën 10:25). Bij de samenkomst past het om het Woord te bestuderen. Dat is allemaal waar, allemaal Bijbels en goed. En toch is het geen vervanging voor het zélf lezen van je Bijbel. Dat is onmisbaar voor het vernieuwen van je denken.

• Hoe mooi en goed een preek of studie ook kan zijn, je hebt zelf de Bijbel nodig. Niks vervangt het zélf in Gods ogen kijken, het zélf horen wat Hij zegt, het zélf zien van Zijn glorie. Je hebt dat zélf nodig, niks anders voldoet.

Jesaja hoorde niemand hem onderwijzen over Gods glorie, hij zag het (Jesaja 6). Elia had zélf een ontmoeting met God (1 Koningen 19), net als Mozes (Exodus 34). Ook Paulus (Handelingen 9) had zélf een ontmoeting met Jezus. Dat is wat al deze mensen veranderde.

• Dat is wat jij nodig hebt. En hoe goed preken ook zijn, het beste is het om zélf je Bijbel te pakken, te bidden en te luisteren naar God. Hoe mooi iemand ook over God kan praten, het is altijd beter om zelf mét God te praten, van Hem te horen.
• Lees veel boeken over de Bijbel

Boeken over de Bijbel kunnen ons helpen om een beter begrip te krijgen van de Bijbel. Getrouwe boeken zijn ook een geweldig hulpmiddel om te groeien in kennis, begrip, wijsheid, liefde, etc. En toch is het geen vervanging voor de Bijbel zelf.

• De Bijbel is God Zelf (Johannes 1:1), heeft de gedachten van Christus (1 Korinthe 2:16), wijst ons op God (Psalm 119). Het Woord corrigeert en voedt op (2 Timotheüs 3:16-17); geen enkel ander boek heeft dat gezag en die mogelijkheden.

Ons denken moet vernieuwd worden; ván de wereld, náár Gods denken. Alleen Gods Woord zelf is daartoe in staat, geen enkel boek óver Gods Woord kan dat. Je moet het Woord echt tot je nemen, zélf tot je nemen, om te groeien.

• Lezen over eten en drinken is prachtig; het is mooier, beter en lekkerder om zelf te eten. Dat is waar je je voedingsstoffen vandaan haalt. Dat is wat je lichaam tot rust brengt. Zo ook het Woord. Het Woord heeft voedingsstoffen, geeft rust en doet ons groeien. Lees je Bijbel.

Het is heel makkelijk om zélf Bijbel lezen te vervangen door iets anders. Daarmee vervangen we het in Gods ogen kijken, het zien van Gods glorie, het vernieuwd worden in ons denken voor iets anders. En dat is altijd minder, slechter, dan wat God voor ons heeft.

• De vraag is hoe: hoe word je vernieuwd in je denken? Door God te zien, door meer onder de indruk te raken van Wie Hij is. En de primaire manier daarvoor, is zélf de Bijbel lezen. Zélf God opzoeken, tijd met Hem besteden, Hem dienen, bidden. Er is geen vervanger.
  • We willen graag een ‘efficiënt’, ‘sneller’ alternatief. We zijn gewend geraakt aan ‘verbeteringen’, waardoor dingen sneller gaan. Dat is simpelweg niet mogelijk in een relatie, laat staan in onze relatie met God.

Hij wil jouw denken vernieuwen over álles, daar heb je tijd voor nodig. Anders denken, mensen en situaties anders inschatten, etc. kost (veel) tijd. God doet het werk in jou om dit voor elkaar te krijgen, jij mag leren Hem de tijd te geven, door o.a. je Bijbel te lezen.

1. Leer Gods denken zien in Zijn beloftes

Psalm 32:8 “Ik onderwijs u en leer u de weg die u moet gaan; ik geef raad, mijn oog is op u.”

Dit, en meer, is wat God belooft in Zijn Woord. Hij belooft dat Hij je zal onderwijzen, leren, dat Hij je ziet en bij je is. Dat is het beste dat er kan gebeuren, dat is wat je nodig hebt. Laat je dan ook door Hem leiden, door je Bijbel te lezen, door tijd met Hem door te brengen.

• Zijn onderwijs, leiding en raad zullen jouw gedachten anders maken. Je zal anders gaan denken over alles dat gebeurt en dat je tegenkomt. Geef Hem die tijd, laat Hem jouw gedachten vernieuwen; laat Hem afbreken wat niet van Hem en is opbouwen wat juist is.
• Leer Gods denken zien in Zijn karakter

Mattheüs 11:28-29 “Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven. Neem Mijn juk op u, en leer van Mij dat Ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel;”

Leren denken vanuit Gods karakter, Hij is “zachtmoedig” en “nederig van hart”, geeft rust. Het laat zien dat je met alles dat je vermoeid maakt naar Hem kan rennen. Door Zijn karakter te zien, zal je je situatie anders gaan zien; het wordt opeens logisch om alles aan Hem te geven en bij Hem te laten.

• Hoe anders word jij dan in je situatie? Hoeveel meer rust en zekerheid is er dan in de situatie te vinden? Je situatie hoeft niet eens te veranderen; doordat jouw denken verandert zal jij er anders in staan. Laat God jouw denken vernieuwen door te gaan zien Wie Hij is.
• Leer Gods denken zien in Zijn daden

Psalm 66:5 “Kom en zie Gods daden; ontzagwekkend is Zijn doen voor de mensenkinderen.”

De schepping, redding, heiliging, Zijn geduld met ons, Zijn liefde voor ons, etc. Dit zijn allemaal daden van God. Dit zijn dingen die laten zien Wie Hij is, zodat wij meer onder de indruk van Hem raken. Hoe meer we Zijn daden zien, hoe meer we zien hoe glorieus Hij is. En dat verandert ons.

• Zoek in het Woord naar wat Hij doet, kijk naar het waarom. Zijn daden, en het waarom, laten zien hoeveel groter Hij is dan we doorhebben. Het is ongelofelijk hoe groot Hij is, hoe geweldig Zijn daden zijn. Laat het Woord jou bepalen bij Zijn daden, zodat jouw gedachten veranderen.

Jouw denken heeft vernieuwing nodig. Jouw denken is (nog) niet hoe God het wil hebben. Daarom wil Hij het werk doen dat nodig is om daar verandering in te brengen. Hij wil dat je Hem ziet, Zijn glorie ziet en getransformeerd wordt in je denken. Laat Hem dat werk in jou doen.

• Als je nog niet gelooft, wil Hij het grootste werk doen dat nodig is: jou nieuw leven geven. Geloof in Jezus als Zoon van God, bekeer je van je zonde en je bent gered. Dat reddende werk heb jij nodig, heeft ieder mens nodig; geloof in Hem.

Christen, laat God jouw denken vernieuwen, zodat je zal denken naar de nieuwe mens.

• Waar denk jij nog als de wereld? Leg het bij God neer en laat Hem je vernieuwen
• Zoek elke dag je ontmoeting met God, in en door Zijn Woord. Vraag de Geest jou een vernieuwde blik op Hem te geven, op Zijn glorie
• Je mag God zien in Zijn beloftes, Zijn karakter en Zijn daden; dat zal je gedachten vernieuwen

Exodus 33:18 “Toen zei Mozes: Toon mij toch Uw heerlijkheid!”